ว่านชักมดลูก มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Curcuma comosa Roxb. เป็นพืชตระกูลเดียวกับขิง มีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศอินเดีย ว่านชักมดลูกมี 2 สายพันธุ์ คือ ว่านชักมดลูกตัวเมีย และว่านชักมดลูกตัวผู้ ซึ่งหากรับประทานผิด อาจเป็นพิษต่อตับ ไต และม้ามได้ ซึ่งมีวิธีแยกความแตกต่างออกจากกันดังนี้
ว่านชักมดลูกตัวเมีย มีเหง้ากลม เนื้อในมีสีขาวนวล ก้านช่อดอกสั้น ใบเรียบไม่มีขน เส้นกลางใบมีสีเขียว
ว่านชักมดลูกตัวผู้ มีเหง้ากลมหรืออาจเป็นวงรี และมักจะมีแง่งหรือแขนงแยกออกมาเยอะกว่า เนื้อในมีสีเหลืองจาง ภายในมีเส้นใยอยู่เป็นจำนวนมาก ก้านช่อดอกยาว ใต้ท้องใบมีขน เส้นกลางใบมีสีแดง
โดยว่านชักมดลูกตัวเมียจะมีสรรพคุณและประโยชน์ต่อร่างกาย ส่วนว่านชักมดลูกตัวผู้จะไม่มีประโยชน์ และยังเป็นพิษต่อร่างกายอีกด้วย ซึ่งสรรพคุณและประโยชน์ของว่านชักมดลูกเมียมีดังต่อไปนี้
- ทำให้ประจำเดือนมาปกติ
ว่านชักมดลูกมีคุณสมบัติคล้ายฮอร์โมนเพศหญิงหรือฮอร์โมนเอสโตรเจน ที่ช่วยทำให้ประจำเดือนมาปกติ ลดอาการข้างเคียงระหว่างมีประจำเดือนได้ เช่น ปวดท้อง หงุดหงิดง่าย อ่อนเพลีย เครียด เป็นต้น
- ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็วขึ้น หลังจากคลอดบุตร
จากการทดลองพบว่า สารสกัดจากว่านชักมดลูกตัวเมียมีผลทำให้เซลล์เยื่อบุมดลูกในชั้นต่าง ๆ เจริญเติบโตได้ดีขึ้น ทำให้เยื่อบุหนามากขึ้น จึงช่วยให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วขึ้นนั่นเอง
- ลดอาการของคนวัยทอง
ผู้หญิงที่อายุมากหรือผู้หญิงที่อยู่ในวัยทองมักจะมีฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง การรับประทานว่านชักมดลูกจึงไปช่วยเพิ่มฮอร์โมนชนิดนี้ได้ ทำให้ลดอาการข้างเคียงของคนวัยทองลง เช่น หงุดหงิดง่าย เครียดบ่อย ร้อนวูบวาบ เป็นต้น
- ลดนิ่วในถุงน้ำดี
ในว่านชักมดลูกมีสารโฟราซิโตฟีโนน ที่ช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำดีให้มากขึ้นได้ ทำให้ลดการเกิดนิ่วในถุงน้ำดีได้
- ลดไขมันในร่างกาย
ว่านชักมดลูกยังมีคุณสมบัติช่วยลำเลียงไขมันที่อยู่ตามเนื้อเยื่อในส่วนต่าง ๆ ของร่างกายให้เข้าไปในตับ และขับคลอเรสเตอรอลออกมาจากร่างกายพร้อมกับอุจจาระ ว่านชัดมดลูกจึงช่วยลดไขมันในร่างกายได้
- ป้องกันโรคเกี่ยวกับกระดูก
มีการทดลองพบว่าว่านชักมดลูกช่วยป้องกันการสูญเสียของแคลเซียม และรักษาความหนาแน่นของมวลกระดูกไว้ได้ ว่านชักมดลูกจึงช่วยป้องกันโรคต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับกระดูกได้นั่นเอง
- ป้องกันโรคจอประสาทตาเสื่อม
ในว่านชักมดลูกตัวเมียมีสารกลุ่มไดแอริลเฮปตานอยด์ ที่มีคุณสมบัติป้องกันเซลล์เรตินาของตาไม่ให้ถูกสารอนุมูลอิสระทำลายได้ จึงช่วยป้องกันโรคจอประสาทตาเสื่อมได้นั่นเอง
การแยกสายพันธุ์ของว่านชักมดลูกด้วยตัวเองอาจจะดูยากอยู่สักหน่อย แต่หากเราไม่มั่นใจก็สามารถรับประทานผลิตภัณฑ์แปรรูปสำเร็จที่มีส่วนผสมของว่านชักมดลูกตัวเมียแทนก็ได้เช่นกัน ทั้งยังง่ายและสะดวกกว่าอีกด้วย