แมงลัก มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Lemon basil, Hoary basil, Hairy basil และมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Ocimum × africanum Lour. เป็นพืชล้มลุกตระกูลเดียวกับกะเพรา แต่มีสีและกลิ่นที่อ่อนกว่า ความสูงประมาณ 30-80 เซนติเมตร ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์ได้ก็คือใบและเมล็ด โดยใบนิยมนำมาประกอบอาหาร ส่วนเมล็ดมักนำมาใส่ในขนมและเครื่องดื่มต่าง ๆ หรือจะดื่มกับน้ำเปล่าเลยก็ได้ เพราะแมงลักมีสรรพคุณและประโยชน์มากมาย ดังนี้
- ช่วยควบคุมน้ำหนัก
เม็ดแมงลักเมื่อนำไปแช่น้ำ สามารถพองตัวได้ถึง 45 เท่า หากนำมารับประทานก่อนอาหาร ก็จะช่วยให้อิ่มไวขึ้น ไม่กินเยอะ ทำให้ช่วยควบคุมน้ำหนักตัวได้ดี แต่ก็ไม่ควรรับประทานบ่อยจนเกินไป เพราะอาจจะทำให้ท้องอืดได้นั่นเอง
- ช่วยขับคลอเรสเตอรอล
เนื่องจากเส้นใยในเม็ดแมงลักสามารถดูดซับคลอเรสเตอรอลชนิดไม่ดี หรือ ไขมัน LDL ในร่างกายได้ และจะถูกขับออกมาพร้อมกับเส้นใยของเม็ดแมงลัก ทำให้ไขมันชนิดไม่ดีในร่างกายลดลง ป้องกันภาวะต่าง ๆ ที่จะนำไปสู่โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคความดันโลหิตสูงได้
- ลดการดูดซึมน้ำตาล
เม็ดแมงลักที่ถูกแช่น้ำจนพองตัว เมื่อรับประทานเข้าไปจะทำให้ร่างกายดูดซึมอาหารได้ช้าลง รวมทั้งน้ำตาลด้วย จึงช่วยลดระดับปริมาณน้ำตาลในเลือดได้ ซึ่งเป็นอาหารที่เหมาะกับผู้ป่วยโรคเบาหวานเป็นอย่างยิ่ง
- เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
เม็ดแมงลักมีสารต้านอนุมูลอิสระอยู่มาก และยังมีวิตามินแร่ธาตุที่มีคุณค่าทางสารอาหารอีกมากมาย การรับประทานเม็ดแมงลักเป็นประจำ จะช่วยทำให้เสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงขึ้น ไม่เจ็บป่วยไข้ได้ง่าย ร่างกายสามารถต้านทานโรคต่าง ๆ ได้ดีขึ้น
- บำรุงน้ำนม
ใบแมงลักนับเป็นอาหารที่เหมาะกับคุณแม่ที่เพิ่งคลอดเป็นอย่างยิ่ง เพราะจะช่วยบำรุงน้ำนม โดยการเพิ่มปริมาณสารอาหารในน้ำนมให้มากขึ้น และยังช่วยเพิ่มปริมาณน้ำนมไปในตัว นอกจากนั้นยังช่วยแก้อาการน้ำนมคัดได้อีกด้วย
- รักษาโรคหวัด
ใบสดของแมงลักมีคุณสมบัติแก้หวัด ขับเหงื่อ และลดอาการหลอดลมอักเสบได้ ใครที่กำลังเป็นหวัดให้รับประทานใบสดของแมงลัก หรือใบแมงลักที่ใส่ในแกงเลียง ก็จะช่วยให้อาการดีขึ้นได้เช่นกัน
- กระตุ้นระบบขับถ่าย
ใครที่มีอาการท้องผูก ให้รับประทานเม็ดแมงลักที่แช่น้ำจนพองตัวเต็มที่แล้ว โดยดื่มกับน้ำเปล่าหรือน้ำอุ่นก่อนนอนประมาณ 1-2 ช้อนชา ก็จะช่วยเพิ่มกากใยอาหารในลำไส้ได้ ทำให้กระตุ้นระบบขับถ่ายให้ดีขึ้นนั่นเอง
การรับประทานเม็ดแมงลัก ควรรับประทานหลังจากที่แช่น้ำจนพองตัวเต็มที่แล้ว เพราะไม่เช่นนั้นเม็ดแมงลักอาจจะไปดูดซึมน้ำในร่างกายแทน ทำให้อุดตันในลำไส้จนกลายเป็นท้องผูกแทนได้ และไม่ควรรับประทานเม็ดแมงลักร่วมกับยาอื่น ๆ เพราะจะไปดูดซึมตัวยาอีกเช่นกัน ทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลง ดังนั้นจึงควรรับประทานยาก่อนประมาณ 15-30 นาที จากนั้นค่อยรับประทานเม็ดแมงลักตามไป
