ผักโขมหนาม มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Spiny amaranth, Spiny pigweed และมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Amaranthus spinosus L. เป็นไม้ล้มลุก มีอายุสั้นประมาณ 2 – 4 เดือน เมื่ออกดอกแล้วจะค่อยๆ เหี่ยวแห้งตายไปเอง ความสูงประมาณ 1 เมตร ลำต้นมีการแตกกิ่งก้านสาขามาก เป็นพืชกลางแจ้ง ขึ้นอยู่ทั่วไป สามารถขยายพันธุ์ด้วยวิธีเพาะเมล็ด ใบเป็นรูปไข่ มีปลายแหลม และมีหนามแหลมอยู่ที่โคนก้านใบ ส่วนดอกออกเป็นช่อแบบกระจุก
ใบผักโขมหนามปริมาณ 100 กรัม มีคุณค่าทางสารอาหาร ดังต่อไปนี้
- เบต้าแคโรทีน 4-8 มิลลิกรัม
- วิตามินซี 60-120 มิลลิกรัม
- แคลเซียม 300-400 มิลลิกรัม
- ธาตุเหล็ก 4-9 มิลลิกรัม
นอกจากนี้ยังมีสารอาหารอื่นๆ อีก เช่น เส้นใยอาหาร โปรตีน ไขมัน วิตามินเอ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 3 วิตามินบี 5 วิตามินบี 6 โพแทสเซียม ฟอสฟอรัส แมกนีเซียม แมงกานีส ไนอาซิน และมีสารต้านอนุมูลอิสระ ด้วยสารอาหารต่างๆ ที่มีคุณค่าทางโภชนาการมากมาย ทำให้ผักโขมหนามมีสรรพคุณหลากหลาย ซึ่งได้แก่
- ช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ชะลอและยับยั้งการเสื่อมสภาพของเซลล์ในร่างกาย
- ช่วยลดอุณหภูมิในร่างกาย ช่วยลดไข้ได้
- รักษาลิ้นที่เป็นฝ้าละออง
- ช่วยให้เจริญอาหาร
- ช่วยบำรุงผิวพรรณ
- ช่วยแก้อาการช้ำใน
- ช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอ
- ช่วยบรรเทาอาการจุกเสียด แน่นท้อง
- สามารถใช้เป็นยาระบายอ่อนๆ ได้
- แก้อาการท้องผูก
- ช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้เล็ก
- รักษาอาการบิด ถ่ายเป็นเลือดได้
- บรรเทาอาการตกเลือด
- ช่วยขับปัสสาวะ
- ช่วยแก้โรคหนองใน
- รักษากามโรค
- ลดอาการตกขาวของสตรี
- รักษานิ่วในถุงน้ำดี
- ช่วยขับพิษออกจากตับ
- ช่วยฟอกเลือด
- แก้ฝี
- แก้โรคเรื้อนกวาง
- รักษาโรคกลากเกลื้อน
- รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลพุพอง
- รักษาแผลเป็นหนอง
- ช่วยแก้อาการอักเสบ บวมต่างๆ
- ช่วยขับพิษงู
- ช่วยบรรเทาอาการคันตามผิวหนัง ช่วยลดผื่นคัน
- ช่วยกระตุ้นการไหลของน้ำนมในสตรี
- ช่วยให้ประจำเดือนมาเป็นปกติ
ผักโขมหนามมีประโยชน์มากมาย และยังสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลายอย่าง เช่น จะนำไปผัดคั่ว หรือผัดน้ำมัน ก็อร่อยไม่แพ้กัน ส่วนของยอดอ่อนมักจะนำไปทำแกงจืด แกงเลียง แกงส้ม แกงอ่อม แกงใส่เนื้อหมู เป็นต้น
แต่ก่อนที่จะนำผักโขมหนามมาประกอบอาหาร ต้องล้างน้ำให้สะอาดก่อน และอย่าลืมเอาหนามออก ถ้าอยากให้เก็บรักษาให้สดไว้ได้นานๆ หลังจากล้างน้ำแล้ว ก็สะเด็ดน้ำออกให้หมด ทิ้งไว้ให้แห้ง แล้วนำมาห่อด้วยกระดาษหรือผ้าขาวบางที่สะอาด จากนั้นใส่ถุงหรือกล่องพลาสติกอีกชั้น และนำไปแช่ตู้เย็น เพียงเท่านี้คุณก็จะมีผักโขมหนามไว้ใช้ทำอาหารได้อีกนานเลยค่ะ
