ชื่อวิทยาศาสตร์ : Enhalus acoroides (L.f.) Royle
ชื่อวงศ์ : Hydrocharitaceae
ชื่ออื่น : อำพันแดง อำพันหางหนู หัวงอทะเล
ลักษณะ
เป็นไม้จำพวกเหง้า ลักษณะคล้ายต้นว่านน้ำ ใบเล็กเรียวยาว ขอบขนานปลายแหลม ลำพันแดงต้นสีแดง ลำพันขาวต้นสีเขียว เหง้าขนาดเท่านิ้วก้อยกลมงอไปมา เกิดตามป่าชายเลนริมทะเล
สรรพคุณ
เหง้า รสเค็มกร่อยร้อน ขับโลหิตระดู แก้พิษโลหิตระดูทำให้คลั่งเพ้อ ขับลมในลำไส้ แก้จุกเสียดแน่นท้อง
อยู่ในพิกัดทศกุลาผล คือ การจำกัดจำนวนตัวยาตระกูลเดียวกัน 10 อย่าง มี
(ลูกผักชีทั้ง 2 ลูกเร่วทั้ง 2 ชะเอมทั้ง 2 ลำพันทั้ง 2 อบเชยทั้ง 2)
ลูกผักชีล้อม รสเผ็ดหอม แก้ธาตุพิการ แก้หอบไอ ขับลมในลำไส้ บำรุงตับปอด
ลูกผักชีลา รสขมฝาดหวาน แก้คลื่นเหียนอาเจียน แก้ไข้ แก้ริดสีดวงตา
ลูกเร่วน้อย รสขมเผ็ด แก้ไข้ แก้ริดสีดวง แก้หืดไอ ขับเสมหะ แก้ระดูขาว
ลูกเร่วใหญ่ รสขมเผ็ด แก้ไข้เพื่อดีและเสมหะ แก้ริดสีดวงทวารทั้งเก้า
ชะเอมเทศ รสหวานชุม ขับเลือดเน่า บำรุงหัวใจให้ชุ่มชื่น แก้กำเดา
ชะเอมไทย รสหวาน แก้โรคในคอ แก้รัตตะปิตตะโรค บำรุงธาตุ ขับเสมหะ แก้น้ำลายเหนียว
ลำพันแดง รสร้อน แก้ลมจุกเสียด แก้น้ำเหลืองเสีย แก้โลหิตระดูพิการ แก้กำเดา
ลำพันหางหมู รสร้อน แก้ลมจุกเสียด แก้น้ำเหลืองเสีย แก้โลหิตระดูพิการ แก้กำเดา
อบเชยเทศ รสหวานเผ็ดร้อน แก้ลมอัมพฤกษ์ ปลุกธาตุอันดับให้เจริญ แก้ไข้สันนิบาต บำรุง ดวงจิต
อบเชยไทย รสหอมสุขุม บำรุงดวงจิต แก้อ่อนเพลีย ขับผายลม บุรุงธาตุ แก้ไข้สันนิบาต
สรรพคุณรวม แก้ไข้เพื่อดีและเสมหะ ขับลมในลำไส้ บำรุงธาตุ บำรุงปอด แก้รัตตะปิดตะโรค แก้ลมอัมพฤกษ์อัมพาต บำรุงกำลัง บำรุงดวงจิตให้แช่มชื่น แก้ไข้ แก้ริดสีดวงทวารทั้ง 9 แก้พิษตานซาง
ลำพันแดงเป็นส่วนประกอบในตัวยาสำคัญในตำรับยาหอมอินทจักร
เป็นตัวยาช่วยในตำรับยาถ่าย หรือยาระบาย และ ยาขับลม (แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ บํารุงธาตุ)
ของยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ พ.ศ.2556
อ้างอิง
วุฒิ วุฒิธรรมเวช. (2540). สารานุกรมสมุนไพร: น. 399, กรุงเทพฯ:โอเดียนสโตร์.
http://www.songkhlaportal.com/forums/index.php?topic=561.0
