ฟักเขียว มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Winter Melon และมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Benincasa hispida (Thunb.) Cogn. เป็นพืชตระกูลแตง จัดเป็นไม้ล้มลุกประเภทไม้เถา มีถิ่นกำเนิดไม่แน่นอน แต่เพาะปลูกกันมากในทวีปเอเชีย ผลเป็นรูปทรงกระบอกยาว ปลายมน มีสีเขียว และมีแป้งสีขาวเคลือบอยู่ที่เปลือกด้านนอก เนื้อในเป็นสีขาวปนเขียว มีเมล็ดอยู่ตรงกลาง ฉ่ำน้ำ สามารถนำมาประกอบอาหารได้หลายอย่าง โดยในฟักเขียวปริมาณ 100 กรัม ให้พลังงานเพียง 13 กิโลแคลอรี่เท่านั้น ซึ่งเหมาะสำหรับคนที่รักสุขภาพและต้องการลดน้ำหนักเป็นอย่างยิ่ง
นอกจากนี้ฟักเขียวยังอุดมไปด้วยวิตามิน แร่ธาตุ สารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายต่างๆ มากมาย อันได้แก่
โปรตีน 0.4 กรัม
ไขมัน 0.2 กรัม
คาร์โบไฮเดรต 3 กรัม
เส้นใยอาหาร 2.9 กรัม
แคลเซียม 19 มิลลิกรัม
ฟอสฟอรัส 19 มิลลิกรัม
ธาตุเหล็ก 0.4 มิลลิกรัม
โซเดียว 6 มิลลิกรัม
โพแทสเซียม 111 มิลลิกรัม
วิตามินบี1 4 มิลลิกรัม
วิตามินบี2 0.11 มิลลิกรัม
วิตามินซี 13 มิลลิกรัม
ไนอะซิน 0.4 มิลลิกรัม
ซึ่งสารอาหารเหล่านี้นี่เอง ที่ทำให้ฟักเขียวมีสรรพคุณและประโยชน์ที่ช่วยบรรเทาและรักษาโรคต่างๆ ได้มากมาย ซึ่งได้แก่
- ลดไขมันในเลือด
การรับประทานฟักเขียว จะช่วยลดไขมันตัวร้ายในเลือดได้ และยังไปเพิ่มไขมันตัวดีที่จำเป็นต่อร่างกายอีกด้วย ใครที่ต้องการอาหารเพื่อสุขภาพ หรือต้องการลดน้ำหนัก ฟักเขียวถือว่าเป็นอาหารที่มีคุณค่าควรแก่การรับประทานเป็นอย่างยิ่ง
- ลดความเสี่ยงเป็นโรคมะเร็ง
งานวิจัยพบว่าในฟักเขียวมีสารเทอร์พีน ซึ่งมีคุณสมบัติในการต้านมะเร็ง ลดการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง และช่วยยับยั้งไม่ให้เกิดเซลล์มะเร็งขึ้นในร่างกายอีกด้วย
- รักษาโรคเบาหวาน
ในงานวิจัยของประเทศเกาหลีพบว่า ฟักเขียวยังมีคุณสมบัติในการรักษาโรคเบาหวาน เนื่องจากมีคาร์โบไฮเดรตน้อย แต่มีวิตามินและแร่ธาตุ รวมทั้งคุณค่าทางสารอาหารที่สูง นอกจากนั้นยังช่วยขับปัสสาวะได้อีกด้วย ซึ่งส่งผลดีต่อผู้ป่วยโรคเบาหวานเป็นอย่างยิ่ง
- รักษาโรคความดันโลหิตสูง
ในประเทศจีนมีการใช้สารสกัดจากฟักเขียวนำมารักษาผู้ป่วยความดันโลหิตสูง พบว่าได้ผลดี นอกจากนั้นยังช่วยรักษาอาการอักเสบ และมีส่วนช่วยในการป้องกันโรคหลอดเลือดไม่ให้เกิดขึ้นในร่างกายของเราได้อีกด้วย
- ลดไข้ แก้กระหายน้ำ
ฟักเขียวยังสามารถลดอุณหภูมิในร่างกายให้ต่ำลงได้ สำหรับใครที่กำลังป่วยและมีไข้สูง ให้รับประทานฟักเขียว จะทำให้ไข้ลดต่ำลง เพราะในฟักเขียวมีน้ำมาก ซึ่งยังช่วยแก้กระหายน้ำและดับร้อนในร่างกายได้อีกด้วย
- เป็นยาระบาย
ฟักเขียวช่วยกระตุ้นในการขับถ่ายได้ดี เนื่องจากมีเส้นใยอาหารสูง ทำให้ช่วยอุ้มน้ำได้มาก จึงไปช่วยเพิ่มมวลอุจจาระและทำให้ระบบการขับถ่ายเป็นไปอย่างคล่องตัว ไม่ต้องกลัวท้องผูกอีกต่อไป
สำหรับเมนูที่ใช้ฟักเขียวมาประกอบอาหาร มักจะได้แก่ แกงฟักเขียว ต้มจืดฟักใส่กระดูกหมู แกงเขียวหวานไก่ฟักเขียว แกงเลียง หรือจะทำเป็นของหวานก็ได้ เช่น ฟักเชื่อม ฟักเขียวแช่อิ่ม ขนมจันอับ เป็นต้น แต่ควรรับประทานอย่างระมัดระวัง เพราะฟักเขียวที่นำมาทำเป็นของหวานนั้นมักมีน้ำตาลในปริมาณสูงนั่นเอง